Sinds 1975 vindt in Europa de overgang van zomertijd naar wintertijd, en andersom, plaats. Dit regeringsbesluit werd genomen als reactie op de oliecrisis van 1973 om de werktijden af te stemmen op de zonuren en zo geld te besparen. Deze maatregel, die oorspronkelijk tijdelijk was, werd uiteindelijk in het begin van de jaren tachtig in Europa gehandhaafd en geharmoniseerd.

De overgang naar de wintertijd vindt plaats in het laatste weekend van oktober. Je moet de klok dan een uur terugdraaien: om 3 uur 's nachts is het dan 2 uur 's nachts. Deze nieuwe cyclus gaat gepaard met de natuurlijke verkorting van de dagen tot de winterzonnewende (kortste dag van het jaar).

De tijdsverandering kan nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid, omdat het biologische ritme erdoor wordt verstoord. Het beïnvloedt slaap-, eet- en werktijden. Het is dus belangrijk om zich hier op voorhand op voor te bereiden.

De gevolgen van tijdsverandering op het biologische ritme

Slaap functioneert in een 24-uurs cyclus, ook bekend als de circadiane cyclus. De overgang naar de wintertijd zal deze cyclus dus veranderen en de interne klok verstoren. Dit kan leiden tot ernstige vermoeidheid, onbehagelijke gevoelens of desoriëntatie en een gebrek aan concentratie. Baby's en jonge kinderen zijn bijzonder gevoelig voor de tijdsverandering, die kan leiden tot stemmingswisselingen en verlies van eetlust. Volwassenen kunnen extra stress en een verminderde productiviteit ervaren.

Tips om je voor te bereiden op de zomer- of wintertijd

Om de gevolgen van de tijdsverandering te verzachten, adviseert sofiste Michèle Freud, auteur van het boek 'Zich verzoenen met de slaap' zich psychologisch voor te bereiden op de verandering door de verschillende klokken de dag ervoor te verzetten. Zo kunt u vertrouwd raken met de tijdsverandering voordat deze plaatsvindt. Als je vermoeid bent, is het raadzaam aan het begin van de middag een kort dutje in te lassen. Aan de andere kant moet uitslapen worden vermeden, omdat dit het circadiane ritme nog meer verstoort.

Sabine Barrot, lid van de federatie voor sofrologie, stelt voor te anticiperen op de tijdsverandering door je gewoonten de dagen ervoor aan te passen. Zij raadt met name aan de maaltijden 20 minuten later te laten plaatsvinden, zodat het lichaam zich geleidelijk kan aanpassen. De transitie zal vlotter verlopen.

Ten slotte is het, ondanks de natuurlijke verkorting van de dagen, raadzaam het natuurlijke daglicht optimaal te benutten. Dit remt de afscheiding van het slaaphormoon melatonine. Licht speelt ook een grote rol op onze stemming.

Volgens onderzoek waarbij meer dan 4,6 miljoen antwoorden uit de EU-lidstaten werden verzameld, zou meer dan 84% van de Europese bevolking voorstander zijn van het stopzetten van de seizoenstijdverandering. Het wordt door de meeste respondenten als negatief ervaren vanwege de verstoring van de interne klok.